Η ανεξάρτητη Σκωτία θα… κολυμπάει στο πετρέλαιο

Καψύλης Αλέξανδρος

Τα κοιτάσματα είναι μεγαλύτερα απ” όσα υπολογίζει το Λονδίνο

Εδιμβούργο, 11 Σεπτεμβρίου. Εντυπωσιακή η παρουσία των υποστηρικτών της σνεξαρτησίας
Λίγες ημέρες προτού στηθούν οι κάλπες για την ανεξαρτητοποίηση της Σκοτίας από τη Βρετανία οι δημοσκοπήσεις είναι ενθαρρυντικές για όσους περιμένουν ότι εκείνοι που ενσωμάτωσαν στην πολιτική τους κουλτούρα και εφάρμοσαν με τον ευφυέστερο τρόπο το αξίωμα «διαίρει και βασίλευε» θα πληρώσουν κι αυτοί το τίμημα μιας διαίρεσης και ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα διασπαστεί. Οι υποστηρικτές μιας ανεξάρτητης Σκοτίας ευτύχησαν να δουν να αποδίδει καρπούς η επικοινωνιακή αντεπίθεση την οποία ξεκίνησαν προ τεσσάρων μόλις εβδομάδων.

Για να καθησυχάσουν τους ανησυχούντες για το οικονομικό μέλλον μιας ανεξάρτητης Σκοτίας οι αυτονομιστές επιστράτευσαν μελέτες που διαβεβαιώνουν ότι τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στη Βόρεια Θάλασσα, τα οποία θα εκμεταλλεύεται πλέον κατ’ αποκλειστικότητα το νέο ανεξάρτητο κράτος, είναι πολύ μεγαλύτερα από όσα υπολογίζει η κυβέρνηση του Λονδίνου.

Διότι, ειρήσθω εν παρόδω, δύο είναι τα κεφαλαιώδη ζητήματα – και τα δύο οικονομικής φύσεως – που απασχολούν τους Σκοτσέζους ψηφοφόρους και γύρω από τα οποία αναπτύσσουν την επιχειρηματολογία τους οι οπαδοί της ανεξάρτητης Σκοτίας και της ενιαίας Βρετανίας: το πετρέλαιο και το νόμισμα.

Σε ό,τι αφορά το πετρέλαιο λοιπόν, έρευνα του «απολιτικού επιχειρηματικού οργανισμού» (έτσι αυτοπροσδιορίζεται) Ν-56, που δόθηκε στα μέσα του Αυγούστου στη δημοσιότητα, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι επίσημες βρετανικές προβλέψεις για τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στη Βόρεια Θάλασσα (μιλάμε για αυτά που θα περιέλθουν στην επικράτεια του ανεξάρτητου σκοτσέζικου κράτους) είναι «υπερβολικά απαισιόδοξες».

Και ότι στην πραγματικότητα «τα έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου θα είναι εξαπλάσια από όσα υπολογίζουν οι Εγγλέζοι»!

Μοντέλο η Νορβηγία

Συγκεκριμένα, το βρετανικό Γραφείο για την Αξιοπιστία του Προϋπολογισμού (OBR) εκτιμά ότι την περίοδο από το 2013/2014 έως το 2040/2041 τα έσοδα από τα κοιτάσματα της Βόρειας Θάλασσας θα είναι 61,6 δισ. στερλίνες (77 δισ. ευρώ). Ο Ν-56 εκτιμά ότι τα έσοδα το συγκεκριμένο διάστημα μπορούν να φθάσουν στα… 365 δισ. στερλίνες (455 δισ. ευρώ).

Υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα εφαρμοστούν κάποιες συστάσεις του οργανισμού, όπως είναι η υιοθέτηση ενός πιο ανταγωνιστικού φορολογικού καθεστώτος, η μεταφορά της διοικητικής και ρυθμιστικής αρχής του κλάδου εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στο Αμπερντίν (αυτό ο Ν-56 προτείνει να γίνει ανεξάρτητα από την έκβαση του δημοψηφίσματος).

Και – πρωτίστως! – υπό την προϋπόθεση ότι η δημιουργία ενός πετρελαϊκού fund κατά τα πρότυπα της Νορβηγίας. Ενός δημόσιου ταμείου, δηλαδή, που θα εξασφαλίζει τη δημοσιονομική σταθερότητα και την οικονομική ευημερία των επομένων γενεών των ανεξάρτητων Σκοτσέζων!

Όπως ήταν αναμενόμενο, ο πρωθυπουργός της τοπικής κυβέρνησης των Σκοτσέζων Άλεξ Σάλμοντ υποδέχθηκε με ενθουσιασμό την έκθεση του Ν-56 κάνοντας λόγο για «άλλο ένα ρήγμα στην αξιοπιστία των προβλέψεων του OBR». Ο Σάλμοντ υποστηρίζει ότι η ανεξάρτητη Σκοτία θα γίνει ένα από τα πλουσιότερα μικρά κράτη στον κόσμο.

Αναμενόμενη, φυσικά, ήταν και η αμφισβήτηση της αξιοπιστίας του Ν-56 από το Λονδίνο, το οποίο υπενθύμισε ότι ο ιδρυτής του ερευνητικού κέντρου, Νταν Μακντόναλντ, είναι σύμβουλος της οργάνωσης «Yes Scotland» που συντονίζει τους αυτονομιστές. 

Οι εκβιασμοί των Εγγλέζων 

Πέρα από το ζήτημα του πετρελαίου, ένα μεγάλο ερώτημα που απασχολεί τη δημόσια συζήτηση στην Σκοτία είναι το νόμισμα που θα υιοθετήσει το νέο κράτος. Στόχος της τοπικής κυβέρνησης είναι να διατηρήσει η ανεξάρτητη Σκοτία την βρετανική στερλίνα. Όμως και τα τρία μεγάλα πολιτικά κόμματα της Βρετανίας (Συντηρητικό, Εργατικό και Φιλελεύθερο) έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα δεχθούν να συνεχίσει να χρησιμοποιεί η Σκοτία την στερλίνα. Κι αυτό επειδή ουδείς βρετανός πολιτικός είναι διατεθειμένος να ζητήσει από τους ψηφοφόρους του να διασώσουν μια άλλη χώρα σε περίπτωση που καταρρεύσει η οικονομία της.

Παρά ταύτα, προ μηνών ο (καναδικής καταγωγής) διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ είχε συζητήσει στο Εδιμβούργο με τον σκοτσέζο πρωθυπουργό Άλεξ Σάλμοντ το ενδεχόμενο διατήρησης της στερλίνας ως εθνικού νομίσματος της ανεξαρτητοποιημένης Σκοτίας.

«Αυτό, όμως, συνεπάγεται την εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας από το νέο κράτος. Η νομισματική ένωση δεν θα πρέπει να έχει τις παθογένειες της ζώνης του ευρώ», είχε προειδοποιήσει ο Κάρνεϊ.

Βεβαίως στην προβληματική του νομίσματος μιας ανεξάρτητης Σκοτίας «παίζει» και το ενδεχόμενο ένταξής της στη ζώνη του ευρώ. Δεν θα ήταν δα οι Σκοτσέζοι η μοναδική εθνότητα των βρετανικών νησιών που θα το έπραττε. Το αποτόλμησαν οι Ιρλανδοί και δεν φαίνεται να το έχουν μετανιώσει.

Πώς φθάσαμε στο δημοψήφισμα 

Η σαρωτική νίκη του Εθνικού Σκοτσέζικου Κόμματος στις εκλογές του 2011 έδωσε την πολυαναμενόμενη από τους αυτονομιστές της Σκοτίας πολιτική αφορμή για να προωθήσουν τα αποσχιστικά τους σχέδια.

Επικοινωνιακά, βεβαίως, είχε φροντίσει από το 1995 η κινηματογραφική ταινία «Braveheart» με τον Μελ Γκίμπσον να καταστήσει γνωστή σε κάθε γωνιά της γης τις «αρχέγονες» διαφορές μεταξύ Άγγλων και Σκοτσέζων – ο Γκίμπσον ενσαρκώνει τον πολεμιστή Ουίλιαμ Ουόλας, ηγέτη των Σκοτσέζων κατά του βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδου Α’ στον Πρώτο Πόλεμο για την Ανεξαρτησία της Σκοτίας.

Και από οικονομικής απόψεως τα κοιτάσματα της Βόρειας Θάλασσας υπόσχονταν όχι απλώς την επιβίωση αλλά την ευημερία μιας ανεξάρτητης Σκοτίας.

Το επιχείρημα του αρχηγού της τοπικής κυβέρνησης Αλεξ Σάλμοντ και των αυτονομιστών είναι, άλλωστε, ότι «έπειτα από 300 χρόνια το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί πλέον να προχωρήσει» και ότι «χάρη στον πετρελαϊκό της πλούτο μια ανεξάρτητη Σκοτία θα γινόταν μια από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο».

Στους αντίποδες, ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον και η κυβέρνησή του υποστηρίζουν ότι «η Βρετανία αποτελεί μία από τις πιο επιτυχημένες κοινωνικές και πολιτικές ενώσεις στον πλανήτη».

800.000 Σκοτσέζοι δίχως ψήφο

Η τοπική κυβέρνηση μείωσε στα 16 έτη το όριο ηλικίας για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος ελπίζοντας ότι οι νέοι θα υπερψηφίσουν την απόσχιση. Όμως, στο δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί την Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου θα συμμετάσχουν όλοι οι μόνιμοι κάτοικοι της Σκοτίας με υπηκοότητα βρετανική, χωρών της ΕΕ ή της Κοινοπολιτείας.

Αυτό σημαίνει ότι 800.000 Σκοτσέζοι που ζουν εκτός περιοχής δεν έχουν το δικαίωμα ψήφου. Αντίθετα, θα ψηφίσουν 400.000 άλλοι Βρετανοί και ξένοι που κατοικούν στη Σκοτία!

Σ’ αυτούς (στους ξένους), όπως και στο σύνολο των 4,1 εκατ. ψηφοφόρων άλλωστε, ο αειθαλής Σον Κόνερι προσπάθησε να εμφυσήσει το πνεύμα ανεξαρτησίας του Ουόλας. Και, δημοσκοπικά τουλάχιστον, φαίνεται ότι το πέτυχε, παρ’ ότι ο ίδιος συγκαταλέγεται μεταξύ των 800.000 Σκοτσέζων της διασποράς που δεν θα ψηφίσουν…

ΒΗΜΑ