Με την κακοκαιρία και το πολικό ψύχος σε εξέλιξη επιχειρούμε να ξεκαθαρίσουμε μερικούς μύθους όσον αφορά στην οδήγηση σε χιόνι, φρέσκο ή παγωμένο.
Πριν φτάσουμε στον άξονα μετάδοσης (εμπρός, πίσω ή 4χ4) καλό είναι να δούμε λίγο τα ελαστικά. Υπάρχουν ελαστικά για οδήγηση όλο το χρόνο, υπάρχουν χειμερινά ελαστικά, ελαστικά για μεικτές συνθήκες, ελαστικά με καρφιά για οδήγηση στον πάγο, ελαστικά με μεγάλο τακούνι για σκληρή χρήση εκτός δρόμου και άλλα.
Αν όπως είθισται έχετε στο αυτοκίνητό σας ελαστικά για οδήγηση όλο το χρόνο καλό είναι να γνωρίζετε πως αυτά δεν ενδείκνυνται για οδήγηση στο χιόνι. Η απόδοσή τους βαίνει μειούμενη όσο υποχωρεί η θερμοκρασία οδοστρώματος ειδικά κάτω από τους 7 βαθμούς Κελσίου. Σ' αυτές τις συνθήκες ταιριάζουν καλύτερα τα χειμερινά ελαστικά τα οποία έρχονται πολύ πιο εύκολα σε θερμοκρασία λειτουργίας (σ.σ: είναι χαμηλότερη λόγω γόμας). Επιπλέον τα χειμερινά ελαστικά έχουν ειδική χάραξη πέλματος που εξασφαλίζει πρόσφυση στο χιόνι, όπως οι αλυσίδες. Το ίδιο ισχύει και για τα ελαστικά Μ+S.
Ας δούμε ένα παράδειγμα: Υποθέτουμε ότι θέλουμε να πραγματοποιήσουμε μια ανάβαση από το Λιβάδι της Αράχωβας μέχρι το χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού. Αν έχουμε ένα αυτοκίνητο με την κίνηση μόνο στους εμπρός τροχούς και σύστημα "Advanced Grip Control" όπως διαθέτει π.χ. το Peugeot 3008 GT επιλέγουμε τη χαρτογράφηση "Snow". Αυτή μεταβάλλει την απόκριση κινητήρα, φρένων και τιμονιού έτσι ένα προσθιοκίνητο αυτοκίνητο (4χ2) με χειμερινά ελαστικά μπορεί να αντιμετωπίσει μια χιονισμένη ανηφορική διαδρομή
Τα τετρακίνητα αυτοκίνητα που πωλούνται στην ελληνική αγορά στην συντριπτική τους πλειοψηφία διαθέτουν κυρίως κίνηση στους εμπρός τροχούς και μια διάταξη που περιλαμβάνει πολύδισκο συμπλέκτη και πίσω διαφορικό. Όταν οι εμπρός ρόδες αρχίσουν να γλιστρούν μεταδίδεται μέρος της δύναμης του κινητήρα στον πίσω άξονα και σπρώχνουν και οι πίσω ρόδες. Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων δημιούργησαν αυτή την "light" εκδοχή τετρακίνησης για τους εξής λόγους: Βάρος, κατανάλωση και κόστος. Βλέπετε το βάρος και το κόστος τριών διαφορικών που περιστρέφονται αέναα καταναλώνοντας επιπλέον καύσιμο, οι καταναλωτές αρνούνται να το επωμιστούν "για μια φορά στο τόσο" που θα βρεθούν σε μεικτές συνθήκες και θα χρειαστούν 4κίνηση.
Ανεβαίνουμε λοιπόν τη χιονισμένη διαδρομή: Αριστερό ανηφορικό πέταλο με γεφύρι από κάτω που έχει παγώσει καθώς ο δρόμος δεν έρχεται σ' επαφή με το έδαφος. Ας υποθέσουμε ότι οδηγούμε ένα τετρακίνητο οικογενειακό SUV όπως το Nissan Qasqhai ή το VW Tiguan πρόκειται για τα δυο πιο εμπορικά μοντέλα της ελληνικής αγοράς. Στρίβοντας τους εμπρός τροχούς αυτοί θα αρχίσουν να σπινάρουν καθώς η πρόσφυση είναι οριακή. Η ολίσθηση ενεργοποιεί τον πολύδισκο κεντρικό συμπλέκτη, που μεταφέρει μέρος της δύναμης πίσω και το αυτοκίνητο έχοντας επιπλέον ώθηση πίσω θα περάσει. Το αν και που θα κολλήσει εξαρτάται από τα ελαστικά και το ύψος του χιονιού. Έστω λοιπόν ότι τα πράγματα δυσκολεύουν και έχουμε αρκετό ύψος χιονιού, σε μια χωμάτινη διαδρομή. Εδώ η "light" τετρακίνηση σύντομα θα έρθει σε αδιέξοδο. Αρκετοί κατασκευαστές χρησιμοποιούν το ESP για να φρενάρουν επιλεκτικά τους τροχούς αντί για διαφορικό περιορισμένης ολίσθησης που ρυθμίζει την κατανομή της δύναμης από τον έναν τροχό στον άλλο.
Στην πράξη αυτό που θα συμβεί είναι να πατάς γκάζι και τα ηλεκτρονικά να μη στέλνουν ισχύ στους τροχούς. Αν τα σβήσεις οι τροχοί σπινάρουν και δεν πας πουθενά. Έχει έρθει η ώρα ενός πραγματικά τετρακίνητου οχήματος, όπως είναι π.χ. το νέο Fiat Full Back ή το Mitsubishi L200. Εδώ έχεις στη διάθεσή σου τρία πραγματικά διαφορικά και δυνατότητα κλειδώματος του κεντρικού ή και του πίσω διαφορικού. Κλειδώνοντας το κεντρικό διαφορικό η δύναμη μοιράζεται σταθερά 50-50% ανάμεσα στους δυο άξονες. Κλειδώνοντας και το πίσω διαφορικό έχεις φτιάξει "κάρο". Οι εμπρός τροχοί τραβούν και οι πίσω σκάβουν μέχρι να βρουν πρόσφυση. Αν σ' αυτή την περίπτωση έχεις τα κατάλληλα ελαστικά είναι πιο πιθανό να ανοίξεις νέο δρόμο από το να μην μπορέσεις να περάσεις από τον ήδη υπάρχον. Βέβαια ένα αυτοκίνητο με τρία διαφορικά, κλειδώματα, μπλοκέ και άλλα, πολύ δύσκολα μανουβράρεται καθώς έχει χάσει μέρος της ευελιξίας του. Γι' αυτό το λόγο αλλά και για περιορισμό της κατανάλωσης οι κατασκευαστές δίνουν και εδώ τη δυνατότητα δικίνητης επιλογής.
Ας αντιστρέψουμε τώρα την πορεία μας, πάμε για κατάβαση σε χιονισμένο δρόμο. Εδώ τα πράγματα είναι απείρως πιο δύσκολα. Καταρχάς και το τονίζουμε αυτό δεν στηριζόμαστε στο φρένο αλλά στην πέδη του κινητήρα για να ελέγξουμε την ταχύτητα κατάβασης. Αν πατήσουμε δυνατά φρένο και σπάσουμε την ελάχιστη πρόσφυση, το βάρος του αυτοκινήτου θα μας εξασφαλίσει μια ωραία τσουλήθρα μέχρι το παρακείμενο, δέντρο, χαντάκι, γκρεμό, αυτοκίνητο. Αυτό είναι δεδομένο ανεξαρτήτως του πόσο μεγάλο είναι το 4κινητο SUV που οδηγούμε, πόσο μεγάλο είναι το εγώ μας ή η άγνοιά μας.
Αν το 4κίνητο όχημά μας έχει επιλογή Ηill Decent την ενεργοποιούμε και αφήνουμε φρένο/γκάζι στα ηλεκτρονικά. Ο υπολογιστής του αυτοκινήτου λαμβάνοντας πληροφορίες από τους αισθητήρες μειώνει την πίεση στο φρένο όταν μειώνεται απότομα η ταχύτητα περιστροφής ενός τροχού και αξιοποιεί την πέδη του κινητήρα. Αν δεν έχετε hill decent επιλέξτε 1η ή 2η σχέση στο κιβώτιο και ρολάρεται αποφεύγοντας το φρένο ή τις απότομες τιμονιές και τη μεγάλη γωνία στροφής του τιμονιού. Αν κάποιος έχει σταματήσει εμπρός δοκιμάστε απαλά φρένο, αν γλιστρήσετε αφήστε το και προσπαθήστε να τον αποφύγετε. Μην επιμείνετε στο φρένο αν δεν μπορείτε να σταματήσετε. Ακόμη κι αν σταματήσετε εσείς ίσως δεν τα καταφέρει αυτός που ακολουθεί. Εδώ δεν παίζει κανένα ρόλο η 4κίνηση. Τουναντίον όσο πιο ψηλό το "περίπτερο" τόσο πιο πιθανό να γλιστρήσει και να αργήσει να σταματήσει.
Αν τώρα οι άνθρωποι της Τροχαίας μας υποδείξουν ότι χρειάζονται αντιολισθητικές αλυσίδεςτις τοποθετούμε στον άξονα μετάδοσης. Εμπρός εάν έχουμε προσθιοκίνητο ή 4κίνητο όχημα και πίσω εάν έχουμε πισωκίνητο όχημα. Καλό είναι να γνωρίζουμε πως τοποθετούνται και να σταματήσουμε σε ασφαλές σημείο για να τις εφαρμόσουμε. Αν μας σταματήσει η έλλειψη πρόσφυσης στην ανηφόρα κινδυνεύουμε να πέσει πάνω μας αυτός που έρχεται από το αντίθετο ρεύμα στην κατηφόρα.
Αξίζει κλείνοντας, να τονίσουμε πως ένα πισωκίνητο όχημα μειονεκτεί έναντι ενός προσθιοκίνητου σε μια χιονισμένη ανηφορική διαδρομή. Ο λόγος είναι ότι στο εμπροσθιοκίνητο όχημα οι κινητήριοι τροχοί έχουν μεγαλύτερη πρόσφυση λόγω του βάρους του κινητήρα. Μπορείτε να αμβλύνετε αυτό το μειονέκτημα προσθέτοντας φορτίο στο πορτμπαγκάζ του πισωκίνητου αυτοκινήτου. Είχε κολλήσει τις προάλλες στο χιονοδρομικό του Μαινάλου σε φρέσκο χιόνι μια νέα Mercedes C Class. Οι τροχοί σπινάρουν και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες όσων σπρώχνουν, το αυτοκίνητο δεν προχωρά: "Βγάλε τα ηλεκτρονικά και άνοιξε το πορτμπαγκάζ" λέω στον οδηγό. "Παιδιά αντί να σπρώχνετε καθίστε λίγο στο πορτμπαγκάζ" τους προτρέπω. Η C Class ξεκόλλησε εύκολα!
Ας δούμε ένα παράδειγμα: Υποθέτουμε ότι θέλουμε να πραγματοποιήσουμε μια ανάβαση από το Λιβάδι της Αράχωβας μέχρι το χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού. Αν έχουμε ένα αυτοκίνητο με την κίνηση μόνο στους εμπρός τροχούς και σύστημα "Advanced Grip Control" όπως διαθέτει π.χ. το Peugeot 3008 GT επιλέγουμε τη χαρτογράφηση "Snow". Αυτή μεταβάλλει την απόκριση κινητήρα, φρένων και τιμονιού έτσι ένα προσθιοκίνητο αυτοκίνητο (4χ2) με χειμερινά ελαστικά μπορεί να αντιμετωπίσει μια χιονισμένη ανηφορική διαδρομή
Τα τετρακίνητα αυτοκίνητα που πωλούνται στην ελληνική αγορά στην συντριπτική τους πλειοψηφία διαθέτουν κυρίως κίνηση στους εμπρός τροχούς και μια διάταξη που περιλαμβάνει πολύδισκο συμπλέκτη και πίσω διαφορικό. Όταν οι εμπρός ρόδες αρχίσουν να γλιστρούν μεταδίδεται μέρος της δύναμης του κινητήρα στον πίσω άξονα και σπρώχνουν και οι πίσω ρόδες. Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων δημιούργησαν αυτή την "light" εκδοχή τετρακίνησης για τους εξής λόγους: Βάρος, κατανάλωση και κόστος. Βλέπετε το βάρος και το κόστος τριών διαφορικών που περιστρέφονται αέναα καταναλώνοντας επιπλέον καύσιμο, οι καταναλωτές αρνούνται να το επωμιστούν "για μια φορά στο τόσο" που θα βρεθούν σε μεικτές συνθήκες και θα χρειαστούν 4κίνηση.
Ανεβαίνουμε λοιπόν τη χιονισμένη διαδρομή: Αριστερό ανηφορικό πέταλο με γεφύρι από κάτω που έχει παγώσει καθώς ο δρόμος δεν έρχεται σ' επαφή με το έδαφος. Ας υποθέσουμε ότι οδηγούμε ένα τετρακίνητο οικογενειακό SUV όπως το Nissan Qasqhai ή το VW Tiguan πρόκειται για τα δυο πιο εμπορικά μοντέλα της ελληνικής αγοράς. Στρίβοντας τους εμπρός τροχούς αυτοί θα αρχίσουν να σπινάρουν καθώς η πρόσφυση είναι οριακή. Η ολίσθηση ενεργοποιεί τον πολύδισκο κεντρικό συμπλέκτη, που μεταφέρει μέρος της δύναμης πίσω και το αυτοκίνητο έχοντας επιπλέον ώθηση πίσω θα περάσει. Το αν και που θα κολλήσει εξαρτάται από τα ελαστικά και το ύψος του χιονιού. Έστω λοιπόν ότι τα πράγματα δυσκολεύουν και έχουμε αρκετό ύψος χιονιού, σε μια χωμάτινη διαδρομή. Εδώ η "light" τετρακίνηση σύντομα θα έρθει σε αδιέξοδο. Αρκετοί κατασκευαστές χρησιμοποιούν το ESP για να φρενάρουν επιλεκτικά τους τροχούς αντί για διαφορικό περιορισμένης ολίσθησης που ρυθμίζει την κατανομή της δύναμης από τον έναν τροχό στον άλλο.
Στην πράξη αυτό που θα συμβεί είναι να πατάς γκάζι και τα ηλεκτρονικά να μη στέλνουν ισχύ στους τροχούς. Αν τα σβήσεις οι τροχοί σπινάρουν και δεν πας πουθενά. Έχει έρθει η ώρα ενός πραγματικά τετρακίνητου οχήματος, όπως είναι π.χ. το νέο Fiat Full Back ή το Mitsubishi L200. Εδώ έχεις στη διάθεσή σου τρία πραγματικά διαφορικά και δυνατότητα κλειδώματος του κεντρικού ή και του πίσω διαφορικού. Κλειδώνοντας το κεντρικό διαφορικό η δύναμη μοιράζεται σταθερά 50-50% ανάμεσα στους δυο άξονες. Κλειδώνοντας και το πίσω διαφορικό έχεις φτιάξει "κάρο". Οι εμπρός τροχοί τραβούν και οι πίσω σκάβουν μέχρι να βρουν πρόσφυση. Αν σ' αυτή την περίπτωση έχεις τα κατάλληλα ελαστικά είναι πιο πιθανό να ανοίξεις νέο δρόμο από το να μην μπορέσεις να περάσεις από τον ήδη υπάρχον. Βέβαια ένα αυτοκίνητο με τρία διαφορικά, κλειδώματα, μπλοκέ και άλλα, πολύ δύσκολα μανουβράρεται καθώς έχει χάσει μέρος της ευελιξίας του. Γι' αυτό το λόγο αλλά και για περιορισμό της κατανάλωσης οι κατασκευαστές δίνουν και εδώ τη δυνατότητα δικίνητης επιλογής.
Ας αντιστρέψουμε τώρα την πορεία μας, πάμε για κατάβαση σε χιονισμένο δρόμο. Εδώ τα πράγματα είναι απείρως πιο δύσκολα. Καταρχάς και το τονίζουμε αυτό δεν στηριζόμαστε στο φρένο αλλά στην πέδη του κινητήρα για να ελέγξουμε την ταχύτητα κατάβασης. Αν πατήσουμε δυνατά φρένο και σπάσουμε την ελάχιστη πρόσφυση, το βάρος του αυτοκινήτου θα μας εξασφαλίσει μια ωραία τσουλήθρα μέχρι το παρακείμενο, δέντρο, χαντάκι, γκρεμό, αυτοκίνητο. Αυτό είναι δεδομένο ανεξαρτήτως του πόσο μεγάλο είναι το 4κινητο SUV που οδηγούμε, πόσο μεγάλο είναι το εγώ μας ή η άγνοιά μας.
Αν το 4κίνητο όχημά μας έχει επιλογή Ηill Decent την ενεργοποιούμε και αφήνουμε φρένο/γκάζι στα ηλεκτρονικά. Ο υπολογιστής του αυτοκινήτου λαμβάνοντας πληροφορίες από τους αισθητήρες μειώνει την πίεση στο φρένο όταν μειώνεται απότομα η ταχύτητα περιστροφής ενός τροχού και αξιοποιεί την πέδη του κινητήρα. Αν δεν έχετε hill decent επιλέξτε 1η ή 2η σχέση στο κιβώτιο και ρολάρεται αποφεύγοντας το φρένο ή τις απότομες τιμονιές και τη μεγάλη γωνία στροφής του τιμονιού. Αν κάποιος έχει σταματήσει εμπρός δοκιμάστε απαλά φρένο, αν γλιστρήσετε αφήστε το και προσπαθήστε να τον αποφύγετε. Μην επιμείνετε στο φρένο αν δεν μπορείτε να σταματήσετε. Ακόμη κι αν σταματήσετε εσείς ίσως δεν τα καταφέρει αυτός που ακολουθεί. Εδώ δεν παίζει κανένα ρόλο η 4κίνηση. Τουναντίον όσο πιο ψηλό το "περίπτερο" τόσο πιο πιθανό να γλιστρήσει και να αργήσει να σταματήσει.
Αν τώρα οι άνθρωποι της Τροχαίας μας υποδείξουν ότι χρειάζονται αντιολισθητικές αλυσίδεςτις τοποθετούμε στον άξονα μετάδοσης. Εμπρός εάν έχουμε προσθιοκίνητο ή 4κίνητο όχημα και πίσω εάν έχουμε πισωκίνητο όχημα. Καλό είναι να γνωρίζουμε πως τοποθετούνται και να σταματήσουμε σε ασφαλές σημείο για να τις εφαρμόσουμε. Αν μας σταματήσει η έλλειψη πρόσφυσης στην ανηφόρα κινδυνεύουμε να πέσει πάνω μας αυτός που έρχεται από το αντίθετο ρεύμα στην κατηφόρα.
Αξίζει κλείνοντας, να τονίσουμε πως ένα πισωκίνητο όχημα μειονεκτεί έναντι ενός προσθιοκίνητου σε μια χιονισμένη ανηφορική διαδρομή. Ο λόγος είναι ότι στο εμπροσθιοκίνητο όχημα οι κινητήριοι τροχοί έχουν μεγαλύτερη πρόσφυση λόγω του βάρους του κινητήρα. Μπορείτε να αμβλύνετε αυτό το μειονέκτημα προσθέτοντας φορτίο στο πορτμπαγκάζ του πισωκίνητου αυτοκινήτου. Είχε κολλήσει τις προάλλες στο χιονοδρομικό του Μαινάλου σε φρέσκο χιόνι μια νέα Mercedes C Class. Οι τροχοί σπινάρουν και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες όσων σπρώχνουν, το αυτοκίνητο δεν προχωρά: "Βγάλε τα ηλεκτρονικά και άνοιξε το πορτμπαγκάζ" λέω στον οδηγό. "Παιδιά αντί να σπρώχνετε καθίστε λίγο στο πορτμπαγκάζ" τους προτρέπω. Η C Class ξεκόλλησε εύκολα!
www.protothema.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τους φίλους αναγνώστες:
ΟΧΙ GREEKLISH,
ΟΧΙ ΠΡΟΣΒΛΗΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ