Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης, Δικηγόρος Αθηνών
Η νέα ρύθμιση αφορά μόνο τους συνεπείς και ενήμερους δανειολήπτες. Αποκλείονται έτσι όσοι έχουν πάνω από τρεις δόσεις σε καθυστέρηση, δηλαδή τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής....
Θεσπίζεται πρόγραμμα διευκόλυνσης δανειοληπτών, σύμφωνα με το οποίο ενήμεροι δανειολήπτες που πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά, περιουσιακά και κοινωνικά κριτήρια για τα ενυπόθηκα δάνειά τους, υπάγονται σε πρόγραμμα διευκόλυνσης για την εξόφληση των εκκρεμών απαιτήσεων με περίοδο χάριτος μέγιστης διάρκειας 48 μηνών, κατά τη διάρκεια της οποίας ισχύουν ειδικές ρυθμίσεις.Αφορά τα δάνεια που δεν έχουν καταγγελθεί από τις τράπεζες.Καταργείται η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού,ως υποχρεωτικού.
Είναι γεγονός ότι ο εξωδικαστικός συμβιβασμός όπως ισχύει, δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, κυρίως εξαιτίας της άρνησης των τραπεζών να ανταποκριθούν ρεαλιστικά στα αιτήματα των υπερχρεωμένων οφειλετών. Άλλες τράπεζες δεν απαντούσαν καθόλου και άλλες απαντούσαν άλλοτε με αόριστες και άλλοτε με ασύμφορες προτάσεις για τους δανειολήπτες.
Στην πραγματικότητα, η πολιτεία σε καμία στιγμή δεν κατόρθωσε να υποστηρίξει τη διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού και για το λόγο αυτό επιλέγει να τον καταργήσει, απαλάσσοντας έτσι τις τράπεζες από το κόστος και το βάρος της διαδικασίας αυτής.
Από την 1η Σεπτεμβρίου 2010 δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες, οι οποίοι βιώνουν τις συνέπειες της κρίσης και αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους προς τις τράπεζες, έχουν αναζητήσει στις προβλέψεις του νόμου διέξοδο, ώστε να υπάρξει ρύθμιση για τις υποχρεώσεις τους απέναντι στα πιστωτικά ιδρύματα. Ο νόμος αποτελεί ικανό εργαλείο για την προστασία και τη διευκόλυνση των δανειοληπτών και ήδη έχουν εκδοθεί ουκ ολίγες δικαστικές αποφάσεις για γενναίο κούρεμα χρεών ή τακτοποίηση δόσεων βάσει των πραγματικών οικονομικών δυνατοτήτων των νοικοκυριών. Επίσης ήταν αυτός ο νόμος που πάγωσε τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας για χρέη προς τράπεζες, κάτι που με διαρκείς παρατάσεις ισχύει μέχρι σήμερα. Βεβαίως από την έως τώρα εφαρμογή του έχουν προκύψει πολλά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, για να είναι ακόμη πιο αποτελεσματικός. Με γεωμετρική πρόοδο αυξάνονται οι υποθέσεις υπερχρεωμένων δανειοληπτών που καταθέτουν αιτήσεις στα ειρηνοδικεία, προκειμένου να ενταχθούν στις ευερ!
γετικές διατάξεις του νόμου 3869/2010.
Δικαίωμα υπαγωγής στο πρόγραμμα,με βάση το νομοσχέδιο έχουν:
- μισθωτοί και συνταξιούχοι ιδιωτικού και δημοσίου τομέα,
-όσοι έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας (η δραστηριότητά τους παρέχεται αποκλειστικά σε ένα νομικό πρόσωπο),
-άνεργοι με ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή (μισθοί, συντάξεις, ενοίκια, αγροτικά εισοδήματα κλπ) έως 25.000 ευρώ και εφόσον αυτό έχει μειωθεί περισσότερο από 20 τοις εκατό από 01.01.2010 έως σήμερα.
Το ως άνω ποσό αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ (δηλαδή έως 30.000 ευρώ ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα) για πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή και μόνιμη αναπηρία και για τρίτεκνους και πολύτεκνους.
Υπάγονται απαιτήσεις από πιστωτικά ιδρύματα που δεν έχουν καταγγελθεί και για τις οποίες έχει εγγραφεί προσημείωση ή υποθήκη στην κύρια κατοικία του οφειλέτη, η αντικειμενική αξία της οποίας δεν ξεπερνά τις 180.000 ευρώ.
Χορηγείται:
-Περίοδος χάριτος 48 μηνών.
-Άμεση μείωση της μηνιαίας καταβολής στο 30 τοις εκατό του μηνιαίου καθαρού εισοδήματός του νοικοκυριού.
-Η δόση καθ όλη τη διάρκεια της περιόδου χάριτος θα προσαρμόζεται σε πιθανή μεταβολή του εισοδήματος.
-Η συμβατική διάρκεια του δανείου παρατείνεται κατά 48 μήνες και η αποπληρωμή του μετά την περίοδο χάριτος συνεχίζεται με τους όρους της αρχικής σύμβασης χωρίς καμία επιβάρυνση για το δανειολήπτη.
Προϋποθέσεις:
-το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν ξεπερνά σε αντικειμενική αξία τις 250.000 ευρώ (300.000 ευρώ για τρίτεκνους, πολύτεκνους και πάσχοντες από βαριά ασθένεια).
-το σύνολο των καταθέσεων που βρίσκονται στη κατοχή του νοικοκυριού δεν ξεπερνά τις 10.000 ευρώ (15.000 ευρώ για τρίτεκνους, πολύτεκνους και πάσχοντες από βαριά ασθένεια).
-το ανεξόφλητο υπόλοιπο των συνολικών δανειακών υποχρεώσεων του νοικοκυριού (κεφάλαιο) δεν ξεπερνά τις 150.000 ευρώ.
Για τους ανέργους με μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, πέραν των παραπάνω, παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών με πλήρη απαλλαγή τόκων για συνολικό διάστημα 6 μηνών εντός της περιόδου χάριτος.
Για ετήσια καθαρά εισοδήματα έως 15.000 ευρώ το επιτόκιο που προβλέπεται στη σύμβαση του δανείου περιορίζεται στο 1,25 τοις εκατό (0,75 τοις εκατό συν βασικό επιτόκιο ευρωπαικής κεντρικής τράπεζας) και με βάση αυτό υπολογίζεται η μηνιαία δόση κατά την περίοδο χάριτος.
Παρέχεται δυνατότητα αναστολής της αναγκαστικής εκτέλεσης κατόπιν αίτησης του οφειλέτη και μετά την έκδοση της οριστικής δικαστικής απόφασης, εφόσον έχει ασκήσει εμπρόθεσμα έφεση, προστατεύοντας τον έτσι από καταδιωκτικά μέτρα σε βάρος του.
Προβλέπεται καταβολή δόσης από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση, χωρίς καθυστερήσεις εξαιτίας της εκκρεμοδικίας. Το καταβληθέν ποσό θα συμψηφίζεται με τη ρύθμιση που τελικώς θα αποφασίσει το Δικαστήριο αποδεσμεύοντας τον οφειλέτη ακόμα και με την έκδοση της απόφασης. Η ελάχιστη καταβολή προτείνεται στο 10 τοις εκατό της τελευταίας ενήμερης δόσης με ελάχιστο ποσό καταβολής τα 40 ευρώ μηνιαίως.
Βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας με την πρόβλεψη ότι θα αρκεί η συμφωνία των πιστωτών που εκπροσωπούν το 50 τοις εκατό συν ένα των απαιτήσεων και όχι την πλήρη ομοφωνία (100 τοις εκατό) που απαιτούνταν μέχρι σήμερα προκειμένου να επέλθει προδικαστικός συμβιβασμός.
Προβλέπεται η βελτίωση του υφιστάμενου πλαισίου, με βάση το βρετανικό δίκαιο, έτσι ώστε κατά την αξιολόγηση των πληροφοριακών δεδομένων του συστήματος Τειρεσίας να λαμβάνονται υπόψη οι συνέπειες της δυσχερούς οικονομικής περιόδου και να δίνεται η δυνατότητα μιας ευέλικτης αντιμετώπισης των συναλλασσομένων με τα πιστωτικά ιδρύματα ανάλογα με το συνολικό προφίλ τους και όχι με βάση μεμονωμένα ατυχή περιστατικά.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εξετάζει το ενδεχόμενο αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων από τράπεζες του Νότου της ευρωζώνης, ώστε να αμβλύνει την πίεση υπό την οποία βρίσκονται οι χώρες αυτές εξαιτίας της κρίσης, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Die Welt.
Υπολογίζεται πως από τους νέους ανέργους που προστίθενται κάθε μήνα στον μαύρο κατάλογο (του ενάμισι και πλέον εκατομμυρίου) τουλάχιστον ο ένας στους τέσσερις θα δηλώσει αδυναμία εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεών του μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. Ο ένας στους τέσσερις θα υποχρεωθεί να φανεί ασυνεπής προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του μέσα στο εξάμηνο, ανεβάζοντας έως 20-25 τοις εκατό τον σχετικό δείκτη μέχρι το τέλος του χρόνου - πρώτο τρίμηνο του 2014.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία (Τράπεζα της Ελλάδος), τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έφθασαν το 2012 στο 19,6 τοις εκατό, όταν στο τέλος του 2011 ήταν 15,9 τοις εκατό, στο τέλος του 2010 10,5, το 2009 7,7 και 5 τοις εκατό το 2008.
Πρόσφατα η Moodys σε έκθεσή της εκτιμούσε ότι θα ξεπεράσουν το 30 τοις εκατό του συνολικού δανεισμού μέχρι το τέλος του 2013, ενώ πιθανότατα θα αυξηθούν περαιτέρω το 2014, λόγω της βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης στην Ελλάδα.
Αν και μέχρι πριν μερικά χρόνια η διαγραφή μέρους ή συνολικού ποσού δανείων θεωρείτο αδιανόητο, σήμερα είναι μια πέρα για πέρα ρεαλιστική σκέψη και, κυρίως, υλοποιήσιμη. Αυτό προκύπτει από τις δεκάδες δικαστικές αποφάσεις σε όλη την Ελλάδα, οι οποίες, με βάση το νόμο Κατσέλη περί ρύθμισης οφειλών υπερχρεωμένων νοικοκυριών, δικαιώνουν ιδιώτες με αβάσταχτα χρέη για τις οικονομικές τους δυνατότητες και υποχρεώνουν τις τράπεζες να διαγράψουν οριστικά, κατεβάζοντας ακόμη και στο ένα τρίτο κατά περίπτωση τις απαιτήσεις τους από πιστωτικές και δάνεια.
ΠΗΓΗ
Η νέα ρύθμιση αφορά μόνο τους συνεπείς και ενήμερους δανειολήπτες. Αποκλείονται έτσι όσοι έχουν πάνω από τρεις δόσεις σε καθυστέρηση, δηλαδή τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής....Θεσπίζεται πρόγραμμα διευκόλυνσης δανειοληπτών, σύμφωνα με το οποίο ενήμεροι δανειολήπτες που πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά, περιουσιακά και κοινωνικά κριτήρια για τα ενυπόθηκα δάνειά τους, υπάγονται σε πρόγραμμα διευκόλυνσης για την εξόφληση των εκκρεμών απαιτήσεων με περίοδο χάριτος μέγιστης διάρκειας 48 μηνών, κατά τη διάρκεια της οποίας ισχύουν ειδικές ρυθμίσεις.Αφορά τα δάνεια που δεν έχουν καταγγελθεί από τις τράπεζες.Καταργείται η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού,ως υποχρεωτικού.
Είναι γεγονός ότι ο εξωδικαστικός συμβιβασμός όπως ισχύει, δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, κυρίως εξαιτίας της άρνησης των τραπεζών να ανταποκριθούν ρεαλιστικά στα αιτήματα των υπερχρεωμένων οφειλετών. Άλλες τράπεζες δεν απαντούσαν καθόλου και άλλες απαντούσαν άλλοτε με αόριστες και άλλοτε με ασύμφορες προτάσεις για τους δανειολήπτες.
Στην πραγματικότητα, η πολιτεία σε καμία στιγμή δεν κατόρθωσε να υποστηρίξει τη διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού και για το λόγο αυτό επιλέγει να τον καταργήσει, απαλάσσοντας έτσι τις τράπεζες από το κόστος και το βάρος της διαδικασίας αυτής.
Από την 1η Σεπτεμβρίου 2010 δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες, οι οποίοι βιώνουν τις συνέπειες της κρίσης και αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους προς τις τράπεζες, έχουν αναζητήσει στις προβλέψεις του νόμου διέξοδο, ώστε να υπάρξει ρύθμιση για τις υποχρεώσεις τους απέναντι στα πιστωτικά ιδρύματα. Ο νόμος αποτελεί ικανό εργαλείο για την προστασία και τη διευκόλυνση των δανειοληπτών και ήδη έχουν εκδοθεί ουκ ολίγες δικαστικές αποφάσεις για γενναίο κούρεμα χρεών ή τακτοποίηση δόσεων βάσει των πραγματικών οικονομικών δυνατοτήτων των νοικοκυριών. Επίσης ήταν αυτός ο νόμος που πάγωσε τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας για χρέη προς τράπεζες, κάτι που με διαρκείς παρατάσεις ισχύει μέχρι σήμερα. Βεβαίως από την έως τώρα εφαρμογή του έχουν προκύψει πολλά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, για να είναι ακόμη πιο αποτελεσματικός. Με γεωμετρική πρόοδο αυξάνονται οι υποθέσεις υπερχρεωμένων δανειοληπτών που καταθέτουν αιτήσεις στα ειρηνοδικεία, προκειμένου να ενταχθούν στις ευερ!
γετικές διατάξεις του νόμου 3869/2010.
Δικαίωμα υπαγωγής στο πρόγραμμα,με βάση το νομοσχέδιο έχουν:
- μισθωτοί και συνταξιούχοι ιδιωτικού και δημοσίου τομέα,
-όσοι έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας (η δραστηριότητά τους παρέχεται αποκλειστικά σε ένα νομικό πρόσωπο),
-άνεργοι με ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή (μισθοί, συντάξεις, ενοίκια, αγροτικά εισοδήματα κλπ) έως 25.000 ευρώ και εφόσον αυτό έχει μειωθεί περισσότερο από 20 τοις εκατό από 01.01.2010 έως σήμερα.
Το ως άνω ποσό αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ (δηλαδή έως 30.000 ευρώ ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα) για πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή και μόνιμη αναπηρία και για τρίτεκνους και πολύτεκνους.
Υπάγονται απαιτήσεις από πιστωτικά ιδρύματα που δεν έχουν καταγγελθεί και για τις οποίες έχει εγγραφεί προσημείωση ή υποθήκη στην κύρια κατοικία του οφειλέτη, η αντικειμενική αξία της οποίας δεν ξεπερνά τις 180.000 ευρώ.
Χορηγείται:
-Περίοδος χάριτος 48 μηνών.
-Άμεση μείωση της μηνιαίας καταβολής στο 30 τοις εκατό του μηνιαίου καθαρού εισοδήματός του νοικοκυριού.
-Η δόση καθ όλη τη διάρκεια της περιόδου χάριτος θα προσαρμόζεται σε πιθανή μεταβολή του εισοδήματος.
-Η συμβατική διάρκεια του δανείου παρατείνεται κατά 48 μήνες και η αποπληρωμή του μετά την περίοδο χάριτος συνεχίζεται με τους όρους της αρχικής σύμβασης χωρίς καμία επιβάρυνση για το δανειολήπτη.
Προϋποθέσεις:
-το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν ξεπερνά σε αντικειμενική αξία τις 250.000 ευρώ (300.000 ευρώ για τρίτεκνους, πολύτεκνους και πάσχοντες από βαριά ασθένεια).
-το σύνολο των καταθέσεων που βρίσκονται στη κατοχή του νοικοκυριού δεν ξεπερνά τις 10.000 ευρώ (15.000 ευρώ για τρίτεκνους, πολύτεκνους και πάσχοντες από βαριά ασθένεια).
-το ανεξόφλητο υπόλοιπο των συνολικών δανειακών υποχρεώσεων του νοικοκυριού (κεφάλαιο) δεν ξεπερνά τις 150.000 ευρώ.
Για τους ανέργους με μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, πέραν των παραπάνω, παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών με πλήρη απαλλαγή τόκων για συνολικό διάστημα 6 μηνών εντός της περιόδου χάριτος.
Για ετήσια καθαρά εισοδήματα έως 15.000 ευρώ το επιτόκιο που προβλέπεται στη σύμβαση του δανείου περιορίζεται στο 1,25 τοις εκατό (0,75 τοις εκατό συν βασικό επιτόκιο ευρωπαικής κεντρικής τράπεζας) και με βάση αυτό υπολογίζεται η μηνιαία δόση κατά την περίοδο χάριτος.
Παρέχεται δυνατότητα αναστολής της αναγκαστικής εκτέλεσης κατόπιν αίτησης του οφειλέτη και μετά την έκδοση της οριστικής δικαστικής απόφασης, εφόσον έχει ασκήσει εμπρόθεσμα έφεση, προστατεύοντας τον έτσι από καταδιωκτικά μέτρα σε βάρος του.
Προβλέπεται καταβολή δόσης από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση, χωρίς καθυστερήσεις εξαιτίας της εκκρεμοδικίας. Το καταβληθέν ποσό θα συμψηφίζεται με τη ρύθμιση που τελικώς θα αποφασίσει το Δικαστήριο αποδεσμεύοντας τον οφειλέτη ακόμα και με την έκδοση της απόφασης. Η ελάχιστη καταβολή προτείνεται στο 10 τοις εκατό της τελευταίας ενήμερης δόσης με ελάχιστο ποσό καταβολής τα 40 ευρώ μηνιαίως.
Βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας με την πρόβλεψη ότι θα αρκεί η συμφωνία των πιστωτών που εκπροσωπούν το 50 τοις εκατό συν ένα των απαιτήσεων και όχι την πλήρη ομοφωνία (100 τοις εκατό) που απαιτούνταν μέχρι σήμερα προκειμένου να επέλθει προδικαστικός συμβιβασμός.
Προβλέπεται η βελτίωση του υφιστάμενου πλαισίου, με βάση το βρετανικό δίκαιο, έτσι ώστε κατά την αξιολόγηση των πληροφοριακών δεδομένων του συστήματος Τειρεσίας να λαμβάνονται υπόψη οι συνέπειες της δυσχερούς οικονομικής περιόδου και να δίνεται η δυνατότητα μιας ευέλικτης αντιμετώπισης των συναλλασσομένων με τα πιστωτικά ιδρύματα ανάλογα με το συνολικό προφίλ τους και όχι με βάση μεμονωμένα ατυχή περιστατικά.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εξετάζει το ενδεχόμενο αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων από τράπεζες του Νότου της ευρωζώνης, ώστε να αμβλύνει την πίεση υπό την οποία βρίσκονται οι χώρες αυτές εξαιτίας της κρίσης, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Die Welt.
Υπολογίζεται πως από τους νέους ανέργους που προστίθενται κάθε μήνα στον μαύρο κατάλογο (του ενάμισι και πλέον εκατομμυρίου) τουλάχιστον ο ένας στους τέσσερις θα δηλώσει αδυναμία εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεών του μέσα στους επόμενους τρεις μήνες. Ο ένας στους τέσσερις θα υποχρεωθεί να φανεί ασυνεπής προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του μέσα στο εξάμηνο, ανεβάζοντας έως 20-25 τοις εκατό τον σχετικό δείκτη μέχρι το τέλος του χρόνου - πρώτο τρίμηνο του 2014.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία (Τράπεζα της Ελλάδος), τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έφθασαν το 2012 στο 19,6 τοις εκατό, όταν στο τέλος του 2011 ήταν 15,9 τοις εκατό, στο τέλος του 2010 10,5, το 2009 7,7 και 5 τοις εκατό το 2008.
Πρόσφατα η Moodys σε έκθεσή της εκτιμούσε ότι θα ξεπεράσουν το 30 τοις εκατό του συνολικού δανεισμού μέχρι το τέλος του 2013, ενώ πιθανότατα θα αυξηθούν περαιτέρω το 2014, λόγω της βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης στην Ελλάδα.
Αν και μέχρι πριν μερικά χρόνια η διαγραφή μέρους ή συνολικού ποσού δανείων θεωρείτο αδιανόητο, σήμερα είναι μια πέρα για πέρα ρεαλιστική σκέψη και, κυρίως, υλοποιήσιμη. Αυτό προκύπτει από τις δεκάδες δικαστικές αποφάσεις σε όλη την Ελλάδα, οι οποίες, με βάση το νόμο Κατσέλη περί ρύθμισης οφειλών υπερχρεωμένων νοικοκυριών, δικαιώνουν ιδιώτες με αβάσταχτα χρέη για τις οικονομικές τους δυνατότητες και υποχρεώνουν τις τράπεζες να διαγράψουν οριστικά, κατεβάζοντας ακόμη και στο ένα τρίτο κατά περίπτωση τις απαιτήσεις τους από πιστωτικές και δάνεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τους φίλους αναγνώστες:
ΟΧΙ GREEKLISH,
ΟΧΙ ΠΡΟΣΒΛΗΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ